Ο Μεταξάς και ο Μουμπάρακ ή για τη θέση των μαρξιστών για τους κύριους και τους δευτερεύοντες εχθρούς

Το καθοδηγητικό απαράτ της Γ' Διεθνούς (1935)

Το συγκεκριμένο κείμενο δεν είναι επίσημο ντοκουμέντο της Γ’ Κομμουνιστικής Διεθνούς που δημοσιεύτηκε στον κομμουνιστικό τύπο, αλλά εσωτερική οδηγία της Εκτελεστικής Επιτροπής της προς τα Βαλκανικά ΚΚ και ειδικά το ΚΚΕ, που τότε, τον Ιούλη του 1939, πέρναγε μια πολύ άσχημη φάση μισοδιάλυσης του μηχανισμού της Κ.Ε. του από τα χτυπήματα του μεταξικού φασισμού του Μανιαδάκη, με ολόκληρο το ΠΓ της ΚΕ και το Γραμματέα του Νίκο Ζαχαριάδη σιδηροδέσμιους. Η δημοσίεψη έχει ένα καλοπροαίρετα «προβοκατόρικο» χαραχτήρα, αφού σχετίζεται με τα γεγονότα που συμβαίνουνε τούτες τις μέρες στην Αίγυπτο. Κι αυτό γιατί όλος ο ντόπιος υπεραντιδραστικός μικροαστισμός ωρύεται για την «υπέροχη λαϊκή εξέγερση» κατά του Μουμπάρακ και την «ανάγκη υποστήριξής της», ασχέτως των αποτελεσμάτων που θα έχει μια ενδεχόμενη νίκη της –δηλαδή νίκη του Ελ Μπαραντέι και των Αδερφών Μουσουλμάνων που είναι το πολιτικό της επιτελείο- για τους λαούς όλου του κόσμου.

Ουσιαστικά το πεδίο προβληματισμού το οποίο θέλει να αναπτύξει η συγκεκριμένη δημοσίεψη είναι η ανάγκη οι μαρξιστές, οι γνήσιοι διεθνιστές και επαναστάτες κομμουνιστές, να μην εμπνέονται από ένα στενό, οικονομίστικο και λαϊκίστικο πνεύμα στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουνε τις εξελίξεις σε κάθε δοσμένη χώρα, αλλά αντίθετα να εντάσσουνε διαλεχτικά τις εξελίξεις αυτές στο διεθνές πεδίο της ταξικής αντιιμπεριαλιστικής πάλης. Δεν εννοούμε δω πως ο Μουμπάρακ του 2011 είναι ακριβώς ο Μεταξάς του 1939 (κατά την άποψή μας ο Μεταξάς θα έβγαινε χαμένος από μια τέτοια σύγκριση), αλλά πως η επαναστατική πολιτική θέση στα ζητήματα θέλει διεθνές βλέμμα,  κρίση και ταξικό κριτήριο, σε τελική ανάλυση μια γερή δομημένη λενινιστική – μαοϊστική ανάλυση της σημερινής φάσης του ιμπεριαλισμού, σαν φάσης στρατηγικής ανόδου και προέλασης του σοσιαλιμπεριαλισμού Ρωσίας – Κίνας – Ιράν με «αντιιμπεριαλιστική» μουτσούνα και μέσα από λαϊκά -στη μορφή τους- κινήματα.

Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί το πώς όλη η ανάλυση και στάση της ΚΔ απέναντι στο Μεταξά καθορίζεται ελάχιστα από την εσωτερική πολιτική του και σχεδόν απόλυτα από τη θέση που αυτός παίρνει απέναντι στον τότε κύριο εχθρό των λαών, το γερμανοϊταλικό φασισμό, μολονότι ήταν κι ο ίδιος φασίστας. Μάλιστα, η ΚΔ, ενώ παίρνει σταθερά αντιδιχτατορική θέση από άποψη αρχής και ΚΥΡΙΩΣ στο όνομα της παλλαϊκής αντιφασιστικής ενότητας που την εμποδίζει η διχτατορία του Μεταξά, παίρνει καθαρή θέση ΚΑΤΑ ενός αντιδιχτατορικού κινήματος που θα είχε στην προμετωπίδα του την πτώση Μεταξά, αν ήτανε αυτό να αλλάξει την εξωτερική φιλειρηνική πολιτική της κυβέρνησης του τελευταίου. Αυτό ας προβληματίσει όλους εκείνους που τη φιλειρηνική εξωτερική πολιτική του Μουμπάρακ, που λειτουργεί σαν αλεξικέραυνο για τους πολεμοκάπηλους του Ιράν, της Συρίας,  της Χαμάς και της Χεζμπολλάχ, τη θεωρούνε δείγμα «υποταγής» στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό κι  όχι -έστω ασυναίσθητη- προσφορά στην παγκόσμια ειρήνη, παρά την εσωτερική αντιδραστικότητα του καθεστώτος Μουμπάρακ. Μπορούμε επίσης, με μεγάλη έκπληξη για την αναλογία, να παραλληλίσουμε τον Ελ Μπαραντέι  και τους Αδελφούς Μουσουλμάνους με εκείνα τα «αντιδιχτατορικά – αντιμεταξικά» στοιχεία που πολεμάγανε το Μεταξά όχι για το φασισμό του, αλλά είτε γιατί ήταν φιλογερμανοί και φιλοϊταλοί φασίστες (βλ. σήμερα φιλορώσο Μπαραντέι), είτε γιατί ήταν μεγαλοελλαδίτες σωβινιστές που δε θέλανε τη βαλκανική ειρήνη και καλοβλέπανε προσαρτήσεις εδαφών της Τουρκίας, της Βουλγαρίας κλπ (βλ. σήμερα πανισλαμιστές Αδελφούς Μουσουλμάνους).

Το μόνο που έχει αλλάξει είναι πως ενώ ο γερμανοϊταλικός φασισμός εμφανιζόταν στις χώρες κυρίως ως εξωτερικός εχθρός, ο σοσιαλιμπεριαλισμός τις κατατρώγει κυρίως απ’ τα μέσα, μέσω λακέδων και υποταχτικών του.

Δεν υπάρχει πιο μεγάλη υποκρισία όταν, τη στιγμή που ο Ρώσος Πρόεδρος Μεντβέντεφ το παίζει ουδέτερος και παίρνει τηλέφωνο το Μουμπάρακ για τον ευχαριστήσει για τα μέτρα ασφαλείας στη ρώσικη πρεσβεία αφήνοντας την Κλίντον και τον Κάμερον να χτυπάνε βίαια τον Αιγύπτιο Πρόεδρο σα «Δύση», το ρώσικο αγγλόφωνο τηλεοπτικό δίκτυο Russia Today (το ρώσικο CNN ή BBC)  να επαναλαμβάνει κάθε μια ώρα σε εκπομπές και δελτία του πόσο «υποτακτικός των ΗΠΑ και του Ισραήλ» είναι ο Μουμπάρακ, πόσο σημαντικό είναι να πέσουνε τα φιλοδυτικά καθεστώτα στην Εγγύς και Μέση Ανατολή, και πόσο δημοκρατικό είναι να μην μπαίνει κανένα φρένο στη δράση της Χαμάς και της Χεζμπολλάχ, αφού τις…θέλουνε οι ντόπιες λαϊκές μάζες κι αυτό απαιτεί ο ...σεβασμός στη δημοκρατία! Μέχρι και Ιρανούς «διεθνολόγους» από την Τεχεράνη που χαιρετίζουνε τη «νέα αντιαμερικάνικη Μέση Ανατολή» βγάζουνε οι ινστρούχτορες του Κρεμλίνου στο γυαλί, και κατά τα άλλα «διαχωρίζουν τη θέση τους από τις δυτικές πιέσεις και τελεσίγραφα στην Αίγυπτο»!   Αυτό θα πει χιτλερισμός – η απόλυτη υποκρισία και προβοκάτσια!

Το ντοκουμέντο το πήραμε από το βιβλίο του Γρ. Φαράκου «Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος – Σχέσεις ΚΚΕ και Διεθνούς Κομμουνιστικού Κέντρου»  Εκδ. Ελληνικά Γράμματα Αθήνα 2004. Η μετάφραση ανήκει στο Φαράκο, το κείμενο έχει ημερομηνία επικύρωσης από το Γκεόργκι Δημητρώφ 29.7.1939 και στάλθηκε στο Δ. Σακαρέλο – Ζωγράφο, σύνδεσμο της ΚΔ με την Κ.Ε. του ΚΚΕ, ο οποίος βρισκόταν στο Παρίσι.

Η «γενική γραμμή» της Γ’ Κομμουνιστικής Διεθνούς στα Βαλκάνια και ειδικές υποδείξεις της προς το ΚΚΕ (1939)

Απόρρητο. Στέλνουνε για ΑΜΕΣΗ διαβίβαση στη χώρα την απόφαση της Γραμματείας της ΕΕΚΔ για το Βαλκανικό Συνασπισμό άμυνας μαζί με την εγκριθείσα "Πλατφόρμα Κινήματος για Βαλκανικό Συνασπισμό". Η απόφαση της ΕΕΚΔ δεν είναι προς δημοσίευση, αλλά η πλατφόρμα είναι ανάγκη να εκλαϊκευτεί παντοιοτρόπως στις μάζες ως έργο της πρωτοβουλίας των μαζικών οργανώσεων στην Ελλάδα. Στην απόφαση δίνεται η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΗ για όλα τα κομμουνιστικά κόμματα των Βαλκανίων στις τωρινές συνθήκες της απειλής εκ μέρους των γερμανοϊταλών φασιστών επιδρομέων. Το ελλαδικό ΚΚ πρέπει να προάγει αυτή τη γενική γραμμή και να ξεκινάει απ’ αυτή όταν επεξεργάζεται τη δική του συγκεκριμένη τακτική.

Καθοδηγούμενοι από τις υποδείξεις της απόφασης της ΕΕΚΔ, δεν είναι δύσκολο να διαπιστωθεί ότι τα συνθήματα του ΚΚΕ που προβάλλονται στην τωρινή κατάσταση ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΣΑΦΗ, δεν συμβάλλουν στην κινητοποίηση ενός πλατιού εθνικού μετώπου άμυνας εναντίον της ενισχυόμενης απειλής επίθεσης εκ μέρους της Ιταλίας και μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρά λάθη.

Στο σύνθημα του κόμματος γίνεται λόγος για στερέωση «πανελληνιστικού μετώπου εθνικής σωτηρίας». Θεωρούμε ότι το πανελληνιστικό μέτωπο εθνικής σωτηρίας αποτελεί αντίληψη πανελληνιστικών και ιμπεριαλιστικών στοιχείων, που ζητούν να αγκαλιάσουν Έλληνες και μόνον Έλληνες, όχι μόνο επί του εδάφους της Ελλάδας, αλλά και ΕΞΩ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΤΗΣ π.χ. της Τουρκίας. Το «Πανελληνιστικό Μέτωπο» θα απωθεί, δε θα προσελκύει τις μη ελληνικές εθνικές ομάδες στην Ελλάδα. Το «Πανελληνιστικό Μέτωπο» δεν συμβάλλει στη διαμόρφωση βαλκανικού αμυντικού συνασπισμού, σε δημιουργία και δυνάμωμα μιας Βαλκανικής Αντάντ, αντιθέτως διασπά τα Βαλκάνια, σπέρνοντας δυσπιστία σε εκείνες τις χώρες όπως η Τουρκία, όπου ζουν πιο συμπαγείς μάζες Ελλήνων. Αντί γι΄ αυτό, θα έπρεπε να προβάλλει το απλό σύνθημα της δημιουργίας και στερέωσης ΕΘΝΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ που συμπεριλαμβάνει μαζί με τον ελληνικό λαό όλους τους λαούς και τις εθνότητες που ζουν στο έδαφος της Ελλάδας.

Ο βασικός εχθρός είναι ο Άξονας Βερολίνο – Ρώμη που στην Ελλάδα δρα κυρίως με την ιταλική πτέρυγα. Ο Μουσολίνι είναι ο σπουδαιότατος και εγγύτατος εχθρός, εναντίον του οποίου πρέπει να κινητοποιηθεί ο ελληνικός λαός. Αλλά από το κομμάτι της απόφασης του ΚΚΕ, όπου τίθεται το ζήτημα της συμπεριφοράς των κομμουνιστών σε περίπτωση επιστράτεψης, προκύπτει ότι το ΚΚΕ θεωρεί «κύριο εχθρό της χώρας» τη δικτατορία, χωρίς να παίρνει υπόψη του την εξωτερική πολιτική του Μεταξά, τη στάση του προς το Μουσολίνι και το Χίτλερ. (σ. Γ.Φ.: Είναι σαφές ότι η ΚΔ προσπαθεί να εμπνεύσει στο ΚΚΕ ευρύτερα κριτήρια στην απέναντι στο Μεταξά στάση του. Είναι προφανώς το πνεύμα αυτό που έχει επηρεάσει και το Ζαχαριάδη, όταν διατύπωσε το «ανοιχτό γράμμα» του με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου).

Απ’ όσο γνωρίζουμε, η εξωτερική πολιτική του Μεταξά είναι γενικά και ως σύνολο ευνοϊκή προς την Αγγλία. Αυτός (ο Μεταξάς) υποστηρίζει τις συμμαχικές σχέσεις με την Τουρκία και γενικά είναι υπέρ της Βαλκανικής Αντάντ. Ο Μουσολίνι τον βλέπει σαν εμπόδιο στη δική του πολιτική και ραδιουργεί εναντίον του, υποστηρίζοντας στρατιωτικούς κινηματίες για την ανατροπή του.

Δουλεύοντας για τη διαμόρφωση πλατύτατου εθνικού μετώπου άμυνας κατά του Μουσολίνι και του Χίτλερ, το ΚΚΕ οφείλει να παλεύει κατά του δικτατορικού καθεστώτος, γιατί η δικτατορία παρεμποδίζει τη συσπείρωση όλου του λαού, δεν μπορεί να εξασφαλίσει την άμυνα της χώρας κατά των επιδρομέων. Ο ελληνικός λαός διεξάγει την πιο ενεργητική πάλη εναντίον της δικτατορίας στο όνομα της καλύτερης υπεράσπισης της ανεξαρτησίας του. Απ’ όσα γνωρίζουμε, στο «αντιδικτατορικό μέτωπο» της Ελλάδας υπάρχουν ορισμένες αντιδραστικές ομαδούλες, που θέλουν ν’ ανατρέψουν το Μεταξά, όχι γιατί είναι διχτάτορας, αλλά γιατί δεν συμφωνούν με την εξωτερική του πολιτική, της συνεργασίας με την Τουρκία και τις άλλες βαλκανικές χώρες κατά των επιδρομέων. Για τους παράγοντες αυτούς το αντιδιχτατορικό κίνημα αποτελεί μόνο προκάλυμμα της πολιτικής τους συμφωνίας με το Μουσολίνι στο όνομα του πανελληνιστικού ιμπεριαλισμού.

Τέτοια αντιδραστικά στοιχεία δεν ανήκουν στο εθνικό μέτωπο άμυνας και πρέπει να προειδοποιούμε τις μάζες για να μην πέφτουν στην παγίδα τους.

Αν συμβεί να επιτεθούν κατά της Ελλάδας οι φασίστες επιδρομείς (Μουσολίνι, Χίτλερ) ενώ στην εξουσία βρίσκεται η διχτατορική κυβέρνηση του Μεταξά, δε μπορεί ούτε λόγος να γίνει για να στρέψουμε εναντίον της τα όπλα, εάν αυτή αντισταθεί στους επιδρομείς. Εμείς θα μαχόμαστε με όλες τις δυνάμεις εναντίον του κύριου εχθρού, των φασιστικών στρατευμάτων που εισέβαλαν στην Ελλάδα. Αλλά και σε αυτήν την περίπτωση, οφείλουμε να μην ξεχνάμε ότι η διχτατορία της βασιλοστρατοκρατικής και μεγαλοκαπιταλιστικής κλίκας δεν αποτελεί καμιά εγγύηση, δεν αξίζει να την εμπιστευόμαστε, γιατί αυτή μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να συνθηκολογήσει με τον εχθρό, να προδώσει το λαό. Εμείς πρέπει να παίρνουμε όλα τα επιβαλλόμενα μέτρα, για να συσπειρώνουμε τις δημοκρατικές μάζες, να τις δραστηριοποιούμε, ώστε να είναι σε θέση να παρεμποδίσουν οποιαδήποτε συνθηκολόγηση και προδοσία, να μπορέσουν να φέρουν το έργο της άμυνας της χώρας σε νικηφόρο πέρας.

Ότι η διχτατορία διώκει τους κομμουνιστές, είναι σε όλους γνωστό. Αν αυτή, κατά την επιστράτεψη, απαιτήσει τυπική αντικομμουνιστική δήλωση ή όχι, αυτό δε μπορεί να αλλάξει τη γραμμή μας. Αυτή είναι η απάντησή μας στα τεθέντα ερωτήματα.

Η Εκτελεστική Επιτροπή της Γ’ Κομμουνιστικής Διεθνούς

Ιούλης 1939